akalazya hastalığı ne demek?

Akalazya

Akalazya, yemek borusunun (özofagus) kaslarının düzgün çalışmaması sonucu oluşan bir yutma bozukluğudur. Normalde, yemek borusundaki kaslar, yiyecekleri ve sıvıları mideye itmek için ritmik olarak kasılırlar (peristaltizm). Akalazyada ise, bu kasılmalar bozulur veya kaybolur. Aynı zamanda, yemek borusunun alt ucunda bulunan ve mideye açılan alt özofagus sfinkteri (AÖS) gevşemez, bu da yiyeceklerin mideye geçişini engeller.

Nedenleri:

Akalazyanın kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, yemek borusundaki sinir hücrelerinin (ganglion hücreleri) hasar görmesiyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu hasara neyin neden olduğu ise tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı araştırmalar, otoimmün süreçlerin veya viral enfeksiyonların rol oynayabileceğini öne sürmektedir. Nadir durumlarda, Chagas hastalığı gibi enfeksiyonlar da akalazyaya neden olabilir.

Belirtileri:

Akalazyanın en yaygın belirtileri şunlardır:

Yutma güçlüğü (disfaji): Hem katı hem de sıvı gıdaları yutmada zorluk.
Regürjitasyon: Yiyeceklerin ve sıvıların yemek borusundan ağıza geri gelmesi.
Göğüs ağrısı: Yemek borusundaki kasılmaların neden olduğu ağrı.
Kilo kaybı: Yutma güçlüğü nedeniyle yeterli besin alamama.
Öksürük veya boğulma: Regürjitasyon sırasında yiyeceklerin soluk borusuna kaçması.
Mide ekşimesi

Tanı:

Akalazya tanısı için kullanılan yöntemler şunlardır:

Özofagus manometrisi: Yemek borusundaki kas basıncını ölçen bir test. Bu test, akalazyada tipik olarak peristaltizmin olmadığını ve AÖS'nin yeterince gevşemediğini gösterir.
Endoskopi: Yemek borusunun iç yüzeyini görüntülemek için kullanılan bir yöntem. Endoskopi, akalazyaya neden olabilecek diğer durumları (örneğin, tümörler) dışlamaya yardımcı olur.
Baryumlu özofagus grafisi: Hastanın baryumlu bir sıvı içtikten sonra yemek borusunun röntgenini çekilerek, yemek borusunun şekli ve fonksiyonu değerlendirilir. Akalazyada tipik olarak "kuş gagası" görünümü oluşur.

Tedavi:

Akalazya tedavi edilemez, ancak semptomları hafifletmek ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmek için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur:

Pnömatik dilatasyon: AÖS'yi genişletmek için yemek borusuna bir balon yerleştirilir ve şişirilir.
Heller miyotomisi: AÖS'nin kaslarını cerrahi olarak keserek gevşetmek. Genellikle laparoskopik olarak yapılır.
Peroral endoskopik miyotomi (POEM): Endoskopik olarak AÖS kaslarının kesilmesi.
İlaç tedavisi: AÖS'yi gevşetmeye yardımcı olan ilaçlar (örneğin, nitratlar veya kalsiyum kanal blokerleri). Ancak, bu ilaçların etkinliği sınırlıdır ve yan etkileri olabilir.
Botulinum toksini (Botoks) enjeksiyonu: AÖS'ye Botoks enjekte edilerek kasların geçici olarak felç edilmesi. Bu yöntem, diğer tedavilere uygun olmayan veya ameliyat olmak istemeyen hastalar için bir seçenek olabilir.

Önemli Kavramlar: